Popujt që lajnë më së shumti duart dhe më të papastërtit

Dje ishte Dita Botërore e Shpëlarjes së Duarve. Duart e palara thithin sëmundje, shpesh vdekjeprurëse.

Konsideroni faktin se larja e duarve me sapun redukton vdekshmërinë foshnjore deri në 25%, duke parandaluar pneumoninë (dhe sëmundjeve të tjera të frymëmarrjes) dhe diarrenë (dhe sëmundjeve të tjera të zorrëve) deri në 50%.  Këto dy sëmundje vrasin 3.5 milionë fëmijë nën-pesë vjeç çdo vit.

Me fjalë të tjera, përmirësimi i higjienës së dorës është mënyra më e lehtë, më e lirë dhe më efektive për të ulur vdekshmërinë e fëmijëve të vegjël.

Lani duart para se të hani  dhe pasi të shkoni në tualet. Ky është mesazhi i thjeshtë i Ditës Globale të Dorëzimit të Duhur, e cila u mbajt për herë të parë në vitin 2008.

Përmirësimi i higjienës së dorës kërkon rritje të ndërgjegjësimit, aplikimit të presionit të bashkëmoshatarëve dhe ndryshimit të kulturës.

Por nuk është vetëm bota në zhvillim që ka nevojë për duar më të pastra. Siç tregon kjo hartë, disa vende në Evropë gjithashtu kanë një problem të caktuar me (jo) larjen e duarve. Harta tregon rezultatin e një sondazhi të Gallup në 2015. Pyetje: A i lani duart automatikisht me sapun dhe ujë pas shkuarjes në tualet?

Nga të anketuarit, boshnjakët renditen të parë, me 96%, e ndjekur nga turqit (94%).  Këto rezultate të larta pa dyshim kanë të bëjnë me abdesin, procedurën islame për larjen e duarve (dhe gojës, hundës, krahëve, kokës dhe këmbëve) si një mjet për pastrimin ritual, për shembull para lutjes.

Popuj të tjerë të Ballkanit janë ndër më higjenët në Evropë, por pak më poshtë boshnjakëve dhe turqve: kosovarët me 85%, të barabartë me grekët dhe të ndjekur nga rumunët (84%), serbët (83% dhe maqedonasve (82%). Të vetmit njerëz të tjerë evropianë me këtë nivel pastërtie pas banjës janë portugezët (85%).

Grupi tjetër i vendeve është sërish rreth 10 pikë për qind më i ulët, në vitet shtatëdhjetë. Islanda, Suedia dhe Gjermania kryesojnë paketën (78%), pastaj vjen Finlanda (76%), Britania e Madhe (75%), Irlanda (74%) dhe Zvicra (73%). Bullgaria (72%) është një vend relativisht i ndotur në Ballkanin e pastër ndryshe. Republika Çeke (71%) është më pak tërheqëse. Edhe Ukraina nuk duket keq në listë me 71%, krahasuar me rusët që janë më të pistë.

Thuajse gjysma e holandezëve nuk i lajnë duart me sapun kur të kthehen nga banjoja duke zënë vendin e fundit, megjithëse disa vende nuk janë anketuar, përfshirë edhe Shqipërinë.

EMISIONET